економија
Вештачката интелигенција ќе им помогне на пазарите да станат поотпорни на шокови
Истражување за светските движења во трговијата

Она што го гледаме на глобалниот пазар, а исто така и на Балканот, е обид на менаџерите и директорите на малопродажба да ги решаваат проблемите на традиционален начин, со одреден успех, а уште повеќе од нив ја пропуштаат можноста да ги прифатат решенијата дадени од вештачката интелигенција кои ветуваат дека ќе ја подобрат еластичноста и ќе обезбедат долгорочна структурна предност. Истражувањето на Boston Consulting Group објаснува како вештачката интелигенција и напредните аналитички технологии можат да им помогнат на трговците да ги решат нивните главни грижи, веднаш да го стимулираат растот и да станат поотпорни.
Не е изненадувачки дека комплексноста на синџирите на снабдување и постојаната нестабилност остануваат главна грижа за менаџерите на мало и директорите на малопродажните синџири ширум светот. Трошоците на синџирите на снабдување остануваат над нивоата пред пандемијата. Во исто време, глобалната динамика продолжува радикално да се менува – зголемените трговски тензии и економскиот национализам се забрзаа за време на пандемијата и се предвидува дека ќе продолжат, а настаните како што се војната во Украина и блокадата на Суецкиот канал во 2021 година ја покажуваат меѓусебната поврзаност и ранливост на синџирите на снабдување.
За да се разбере моменталната клима, Boston Consulting Group (BCG) и Светскиот конгрес за малопродажба анкетираа повеќе од 550 директори за малопродажба ширум светот во 12 сектори. Во анализата на ова истражување, BCG откри дека извршните директори на водечките трговски синџири покажуваат одреден оптимизам за економскиот развој, но исто така ги споделуваат истите главни грижи како што се зголемувањето на цените на суровините, падот на трошоците на мало и нестабилноста на синџирот на снабдување.
„Она што го гледаме на глобалниот пазар, а исто така и на Балканот, е обид на менаџерите и директорите на малопродажба да ги решаваат овие проблеми на традиционален начин, со одреден успех, а уште повеќе од нив ја пропуштаат можноста да ги прифатат решенијата дадени од вештачката интелигенција кои ветуваат дека ќе ја подобрат еластичноста и ќе обезбедат долгорочна структурна предност. Овој извештај објаснува како вештачката интелигенција и напредните аналитички технологии можат да им помогнат на трговците да ги решат нивните главни грижи, веднаш да го стимулираат растот и да станат поотпорни“, се вели во извештајот на BCG.
Примери во регионот
Што се однесува до ситуацијата во регионот, вештачката интелигенција полека почнува да се користи на поедини пазари, но пред се’ за следење на историските податоци за клиентите и прилагодување на промотивните акции и цени. Способностите за интерфејс за интеракција со клиентите и персонализирана услуга сè уште не се активно користени.
Интересно е што може да се монетизира и користењето на вештачката интелигенција за големи бази на податоци како што се податоците од вредносната програма, така што оние кои ќе успеат посилно да навлезат во тој сегмент ќе можат да ја користат вештачката интелигенција како дополнителен извор на приходи. На регионалниот пазар, на пример во Хрватска, една од најголемите вакви бази на податоци за потрошувачите и нивните навики е во сопственост на малопродажниот сегмент на Фортенова со помош на Multiplus, Pika и Superkartice. Правилното управување со вештачката интелигенција и големите бази на податоци и генерирањето додадена вредност со нивна помош ќе биде конкурентна предност на пазарот, велат аналитичарите на BCG.
Како може да помогне вештачката интелигенција
Трошоците во малопродажбата, мерени со индексот на цените на производителите (PPI), се многу повисоки во 2023 година отколку што беа пред пандемијата и пораснаа побрзо од зголемувањето на трошоците пренесени на потрошувачите, додека маржите за трговците на мало се намалија во просек на глобално ниво. Како одговор на повисоките цени на стоките, менаџерите за малопродажба се држат до основите работи. Околу 55 отсто од испитаниците рекле дека нивните организации ги зголемуваат цените за крајните клиенти, а 52 отсто повторно преговараат со добавувачите.
Но, ова се краткорочни, привремени решенија кои во некои случаи можат да му наштетат на брендот. Затоа, вештачката интелигенција им овозможува на организациите да земат предвид широк опсег на променливи во реално време – од цените на блиските конкуренти до трендовите на социјалните медиуми – додека, исто така, холистички ја проценуваат меѓузависноста на различните производи. Со користење на вештачка интелигенција за да се развијат способности за одредување цени, лидерите во малопродажбата можат да ги приспособат цените за да бидат специфични за поединечни клиенти, продавници или канали, истовремено оптимизирајќи го севкупниот профит.
Вештачката интелигенција може да создаде стратегија за цени од следната генерација на неколку начини:
• Цени засновани на географски области и дигитални канали, динамични промени на цените и персонализирани понуди.
• Машинското учење може да овозможи подобро разбирање на ценовната еластичност на побарувачката и создавање на прогнози за цените.
• Вештачката интелигенција симулира и оптимизира различни позиции на цени, промотивни планови, попусти и стратегии за персонализација.
• Ја следи релевантната конкуренција (на пример, блиските конкурентни компании) и алтернативните извори на податоци (на пример, социјалните медиуми) во реално време, така што трговците можат брзо да одговорат на потезите на конкурентите и сигналите за побарувачката.

Градење паметни и долготрајни конкурентски предности
Економистите во повеќето региони во светот очекуваат забавување на растот на потрошувачката во 2023 година, иако во различен степен. Во Северна Америка, стапката на раст се очекува да забави од 3,2 отсто во 2022 година на само 0,5 отсто во 2023 година. Во Европа, економистите предвидуваат дека потрошувачката ќе се намали за 0,2 отсто во 2023 година. И со оглед на неодамнешното повторно отворање по пандемијата, побарувачката во Азија ќе се одржи подобро, бидејќи потрошувачката се намалува од 4,6 проценти на 3,9 проценти во 2023 година.
Многу генерални менаџери и директори за малопродажба тестираат повеќе пристапи за да се справат со послабата побарувачка. Најчеста опција што ја разгледуваат е инвестирање во програми за лојалност (45 проценти), проследено со оптимизирање на понудите на производи (44 проценти), проследено со промоции и цени (40 проценти) и инвестирање во дигитално корисничко искуство (40 проценти). Сепак, трговците на мало ја занемаруваат вештачката интелигенција, која е моќен начин да се задоволат растечките очекувања на клиентите за персонализирано искуство и да се надмине трендот на опаѓање на потрошувачката на потрошувачите.
Од BCG нагласуваат дека потрошувачите со високо персонализирано искуство покажале двојно поголема тенденција да ставаат артикли во нивните корпи отколку клиентите без персонализирано искуство.
Вештачката интелигенција може да им помогне на трговците на мало да изградат паметни и долготрајни конкурентски предности со привлекување на вниманието на клиентите и на крајот подобрување на лојалноста на клиентите. Клиентите кои имаат високо персонализирани искуства во малопродажбата дале за 20 проценти повеќе резултати како промотери, пресметани со метрика што покажува колку клиенти се подготвени да препорачаат услуга или производ на своите пријатели и семејството, отколку клиентите кои имале ниско ниво на персонализација.
Нестабилноста на синџирите на снабдување останува

Не е изненадувачки, сложеноста на синџирот на снабдување и тековната нестабилност остануваат главни грижи за директорите и директорите на малопродажбата. Речиси половина од учесниците во истражувањето кои ја навеле сложеноста на синџирот на снабдување како нивна главна грижа се обидуваат да ги подобрат своите алатки за управување со залихи. Сепак, менаџерите и директорите на малопродажба ја сметаат можноста за инкорпорирање на вештачка интелигенција во овие решенија релативно неискористена.
Со имплементирање на способности за предвидување на вештачката интелигенција во реално време долж целиот синџир на снабдување, менаџерите и директорите на мало би можеле подобро да ги разберат и решат проблемите предизвикани од нестабилноста низ синџирот од производител до клиент. Способностите за вештачка интелигенција во прогнозирањето вклучуваат тековни и прогнозирани нивоа на залихи, геополитички нарушувања, локални конкуренти, трендови на социјалните медиуми, сообраќај на веб-страници и локални временски прогнози.
Во комбинација со способноста за симулирање и оптимизирање на различни сценарија, согледувањата овозможени со вештачка интелигенција може да им помогнат на трговците на мало попрецизно да се подготват за долгорочните потреби, со оглед на краткорочната нестабилност на понудата и побарувачката.
Големите промени почнуваат со мали чекори
Вештачката интелигенција има огромен потенцијал не само да ги реши проблемите на тековните трошоци, потрошувачката и синџирот на снабдување на трговците на мало, туку и да испорача стратешка и финансиска вредност долж целиот малопродажен синџир. Иако овие придобивки се примамливи, изгледите за воведување на вештачка интелигенција во бизнисот може да бидат застрашувачки. Според тоа, извештајот на BCG насловен „Вештачката интелигенција го отвора патот на трговците кон отпорноста“ покажува како деловниот пристап кон вештачката интелигенција составен од мали чекори кои започнуваат со решавање на денешните проблеми и постигнување брзи поместувања кон подобри, на крајот создава одржлива предност.
Вештачката интелигенција е моќен начин да се задоволат растечките очекувања на клиентите за персонализирано искуство, што може да помогне да се надминат трендовите на опаѓање на трошењето и да се зголеми продажбата. И во блиска и во далечна иднина, неизвесноста ќе преовладува низ целиот свет. Но, BCG верува дека вештачката интелигенција е клучен елемент што малопродажбата треба да ја зајакне својата отпорност, истовремено создавајќи одржливи структурни предности, се вели во анализата.