Connect with us

коментари

Виктор Мизо: Потребни се мерки на поддршка – што побрзо, тоа подобро!

Светската автомобилска криза се прелеа и кај македонските добавувачи

објавено

на

Виктор Мизо, извршен директор на „Костал Македонија“ и претседател на Асоцијацијата на странски компании со технолошки напредно производство

Недостигот на чипови на глобалниот пазар силно ги погоди сите производители на автомобили во светот, што влијае и врз производството на добавувачите на автомобилски делови и компоненти, чие учество во македонската економија е веќе сериозно. Неопходно е итно да се поддржат компаниите, што значи секторски tailor – made мерки. Потребни се активности кои најпрво ќе придонесат за задржување на вработените, а подоцна ќе дадат стимул кон подобрување на нивната конкурентност преку обуки и поддршка на инвестициските планови.

Проблемот со нарушување на синџирите на снабдување во автомобилската, но и многу други индустрии се наѕираше уште пред повеќе од две години со интензивирање на трговските конфронтации помеѓу САД и Кина. Дополнителните проблеми во намалениот капацитет на производство на чипови и драстично зголемената побарувачка од минатото лето кулминираат изминативе неколку месеци. Денес, ова е сериозен проблем кој беше само прашање на време кога и колкав обем ќе се прелее и кај нас.

Наш главен пазар е европскиот, а таму, најмногу поради недостигот на чиповите во месец август бројот на регистрирани возила забележа пад од 19,1% по падот од 23,2% во јули, споредено со истите месеци лани. За потсетување, минатата година, како последица на пандемијата падот на регистрирани патнички возила во ЕУ беше 23%, а во Северна Америка 17,9%. Евидентно е дека бројките на закрепнување на продажбите споредено со 2020 година се далеку од позитивни.

Оваа состојба веќе сериозно влијае врз сите присутни добавувачи од автомобилскиот сектор во Македонија. Компаниите почнуваат сериозно да го намалуваат обемот на производство. Планирањето на буџетите за следната година е во тек и сите ние активно ги следиме  и земаме предвид негативните движења на глобалната сцена.

Зависно од улогата која ја имаат во синџирот на добавувачи и видот на полупроизводи кои ги извезуваат, падот на приходите во некои компании споредено со планираното веќе достигнува и до 35% за 2021 година, а малку е веројатно позначајно стабилизирање во претстојниот период до крајот на годината.

Костал е семејна компанија која својот развој го базира на цврсто воспоставени принципи на одговорност, професионалност, етика, емпатија и традиционални вредности. Во изминатите пет години вложивме многу во нашите вработени и продолжуваме во таа насока. Освен внатрешна реорганизација, оптимизирање на производниот процес, контрола на залихите, намалување на бројот  и обемот на смените, во Костал Македонија не планираме откажување или непродолжување на договорите на вработените.

Напротив, овој критичен период претставува предизвик за најдобро искористување на сите наши капацитети, можности и знаење со цел ублажување на негативните ефекти од кризата. Со оглед на падот на нарачките, а заради намалување на оперативните трошоци, веројатна е стагнација на дел од производството на одреден период, за што и навремената комуникација и вклученост на вработените е од особено значење.

Свесни сме за оправданата загриженост кај секој вработен за своето работно место, а свежи се и сеќавањата за колапсот на охридската индустрија од 1990-те години. Но, Костал Македонија е успешна приказна која допрва ќе расте и ќе се надградува. Секако, инвестициите остануваат во рамки на планираното, но со поголем фокус кон проектите поврзани со современите технологии во автомобилската индустрија.

3d rendering robot assembly line in car factory

Какви мерки се потребни

Националните власти не можат сами да влијаат врз сегашната состојба. Сепак, ова е вистинскиот момент кога сето она што подолг временски период се предлага и дискутира, да се реализира. Тука пред се’ би ги споменал предлозите и барањата што Асоцијацијата на странски инвеститори со напредно технолошко производство веќе извесно време ги предлага: исполнување на инфраструктурните обврски кон компаниите; усогласување на царинските стапки за увоз на репроматеријали со оние во ЕУ; прецизирање на правилата за давање на државната помош; имплементација во државата на најновите глобални сметководствени и финансиски стандарди; поголема флексибилност во работните односи и откажување од популистички мерки; создавање на предуслови за мобилност на работната сила и како можеби најважен императив, професионализација на надлежните институции за работа според меѓународни бизнис правила и норми: транспарентност, брзина, отчетност, интегритет.

Знаејќи го уделот на автомобилскиот сектор во сите економски показатели за земјата, неопходно е итно да се поддржат компаниите, што значи секторски tailor – made мерки. Потребни се активности кои најпрво ќе придонесат за задржување на вработените, а подоцна ќе дадат стимул кон подобрување на нивната конкурентност преку обуки и поддршка на инвестициските планови.

Треба да се креираат политики со воведување на технологии и стандарди за заштита на животната средина и одржливост, истражување и развој поврзани со новите технологии – пред сè електрификација на возилата.

Закрепнувањето ќе биде долго и тешко

Закрепнувањето на автомобилската индустрија ќе биде долго и тешко. Ова го истакнаа и раководствата на најголемите производители на чипови, но и извршните директори на Дајмлер, Фолксваген и БМВ за време на IAA саемот во Минхен на почетокот на септември. Според сите нив, застојот ќе се прелее и во наредната година и нема да се надмине во следните 18 – 20 месеци.

Освен екстензијата на постојните производни капацитети, евентуалната изградба на нови кои би ја задоволиле побарувачката ќе бара големи инвестиции (десетици милијарди долари), знаење и долг период на валидација според стандардите и барањата на автомобилската индустрија. На глобално ниво, веќе се прогнозирани и падови од 8,45 милиони произведени возила или минус 9,3% во 2022 година, односно 1,1 милион  возила, т.е. минус 1% за 2023 година, споредено со плановите за двете години. Ако се земе предвид европскиот пазар, тука очекувањата се уште повеќе алармантни, со планирано „враќање“ на преткризното производство од 2018 година дури по 2028.

Имајќи ја предвид важноста на оваа индустрија за повеќе економии во светот, доколку не се донесе соодветен и навремен сет на мерки, сметам дека постои можност за дополнителни финансиски тешкотии и потенцијални банкроти или консолидации во автомобилскиот сектор, посебно меѓу добавувачите на компаниите.

Исто така, постои можност овие состојби да се прелеат и меѓу крајните производители на автомобили, зависно од длабочината и должината на кризата. Дополнително, очекувам бран на оптимизација на производните локации, процес на штедење – не толку при инвестирање во нови трендови и технологии кои се неопходни (пример, електрификација, автономно возење, поврзаност), туку повеќе на полето на потреби за соодветна алокација и искористување на кадри кое ќе се преточи во драстично зголемување на продуктивност, по принципот „more with less.”

банки8 часа ago

Комерцијална банка прогласена од Global Finance за врвен иноватор во корисничко искуство за услугите преку OneID

македонија1 ден ago

Кочо Анѓушев се сретна со специјалниот британски претставник за трговија, Мартин Викерс

менаџмент / маркетинг4 дена ago

Се препознавате ли себеси во ликот на трансакциски или трансформациски лидер?

свет4 дена ago

Кина стана најголем извозник на возила, престигнувајќи ја Јапонија

економија4 дена ago

ЕУ ќе им дава енергетски сертификати и на податочните центри

регион4 дена ago

Наводен крипто-инвеститор „закрпил“ 700 Хрвати за 15 милиони евра

македонија4 дена ago

Становите нема да поевтинат, побарувачката не стивнува, Македонецот не инвестира во друго освен во недвижнини

македонија4 дена ago

Што научивме од првата конференција за недвижности во Македонија: Проектите не запираат, доаѓа време на retail парковите, а ESG станува задолжително

македонија4 дена ago

Прва Конференција за комерцијални недвижности во Македонија на Фортонмка: Стремеж за менување на пазарот кон подобро

македонија4 дена ago

Новото обележје на градот – комплексот „Гранд Скопје“ претставен пред локални и меѓународни професионалци за недвижности

македонија1 недела ago

Случајот Анѓушев против Цветковска од ИРЛ повторно на суд

економија1 недела ago

Триглав Осигурување со нов производ за осигурување на дом, Мој дом

македонија4 дена ago

Становите нема да поевтинат, побарувачката не стивнува, Македонецот не инвестира во друго освен во недвижнини

македонија4 дена ago

Новото обележје на градот – комплексот „Гранд Скопје“ претставен пред локални и меѓународни професионалци за недвижности

економија4 дена ago

Од отпадот од фармите ќе се добива струја, топлина и органско ѓубре за земјоделството

менаџмент / маркетинг4 дена ago

Се препознавате ли себеси во ликот на трансакциски или трансформациски лидер?

македонија4 дена ago

Прва Конференција за комерцијални недвижности во Македонија на Фортонмка: Стремеж за менување на пазарот кон подобро

регион4 дена ago

Наводен крипто-инвеститор „закрпил“ 700 Хрвати за 15 милиони евра

свет4 дена ago

Избегната ли е „мајката на сите кризи“?

банки4 дена ago

Дигитализација: До каде се македонските банки? Процесот е започнат и нема назад