Владата прогласува кризна состојба – државата ќе менаџира и со приватните болници

„На располагање ќе бидат капацитетите на сите приватни болници, приватни поликлиники, како и кадарот што таму работи. Земајќи предвид дека ова првпат се случува, ќе направиме проценка со што се’ се располага и во таа смисла заеднички со нашите државни капацитети ќе направиме план за работа“, рече министерот за здравство Венко Филипче.

Поради ситуацијата со епидемијата со коронавирусот Советот за безбедност и предложи на Владата да се воведе кризна состојба, соопшти претседателот Стево Пендаровски по средбата на ова тело. Тоа подразбира дека Управувачкиот комитет треба да и предложи на Владата да донесе одлука за 30 дневна кризна состојба, законско решение коe ќе им овозможи на властите поголемо вклучување на армијата, соработка со полицијата, вклученост на општините, но и преземање на управувањето со приватните здравствени капацитети.

„Не станува збор за национализација на приватните болници, туку за евентуално управување со нив во битката со пандемијата се разбира таму и во тој обем во кој Владата ќе процени дека тоа е неопходно. Инаку, приватната сопственост е гарантирана со Уставот и затоа тука не станува збор за национализација или некакво менување на сопственоста“, рече претседателот Пендаровски.

Законот за управување со кризи предвидува во случај на кризна состојба да можат да се употребат и ресурсите на јавните претпријатија, установи и служби, како и на трговските друштва кои се од посебно значење за работа во кризна состојба, во согласност со закон. Поконкретно, по барање на Владата, врз основа на договор склучен со Центарот за управување со кризи или доброволно, можат да се употребат и ресурсите на граѓаните и други правни лица.

„Дневниот надоместок за користење на ресурсите изнесува до 30 отсто од просечната месечна нето плата по работник во Републиката објавена од Државниот завод за статистика во месецот пред давањето на ресурсите, а надоместокот за нивно оштетување или уништување не може да биде помал од пазарната вредност на средството, што истото ја имало во времето кога е оштетено или уништено, определена врз основа на елементите со помош на кои според обичаите во зависност од времето и местото на пазарот се утврдува пазарната цена“, се наведува во Законот.

Министерот за здравство Венко Филипче на прашањето дали ова значи дека граѓаните кои во недостиг на јавни здравствени установи одат да се лекуваат во приватните не треба да плаќаат најави одговор по консултациите со правните служби.

„На располагање ќе бидат капацитетите на сите приватни болници, приватни поликлиники, како и кадарот што таму работи. Земајќи предвид дека ова првпат се случува, ќе направиме проценка со што се се располага и во таа смисла заеднички со нашите државни капацитети ќе направиме план за работа“, рече Филипче.

Премиерот Зоран Заев, пак, нагласи дека воведувањето кризна состојба нема врска со полицискиот час кој е можен ако се препорача. Полицискиот час, кој пролетта за време на вонредната состојба, владата неколкупати го воведуваше, може да го донесе самата Влада, по предлог на Комисија за заразни болести, доколку се процени дека е неопходен.

„Не постои поважна работа за Владата од здравствениот аспект на кризата. Не се гледа дека ќе даде дополнителни ефекти полицискиот час или локдаун па затоа не се предлага. Сега се знае многу повеќе отколку во февруари или март кога почна кризата за ефектите, како се пренесува итн..Но, сакам да знаете дека економската состојба е стабилна, системот функционира и немаме стравови, така што ако се види од стручните здравствени експерти дека треба да има полициски часови, треба да има дополнителни затворања и слично, Владата веднаш ќе постапи по таквите одлуки “, рече Заев.

Тој најави дека најдоцна до петок навечер Владата ќе ја донесе одлуката за кризна состојба откако ќе го добие предлогот од Управувачкиот комитет.

Што е вонредна, а што кризна состојба

Во Уставот е наведено дека „Вонредна состојба настанува кога ќе настанат големи природни непогоди или епидемии“. Предлогот за воведување на вонредна состојба може да даде претседателот на државата, премиерот или група од 30 пратеници, а одлуката ја носи Собранието на Македонија со двотретинско мнозинство. Вонредна состојба може да се прогласи со рок до 30 дена. Доколку парламентот не може да се состане, тогаш одлуката може да ја донесе шефот на државата, а својата одлука ќе ја достави до Собранието кога тоа ќе профункционира. Во услови на вонредна состојба одлуките ги носи Владата со законски уредби.

Уставот вели дека во услови на вонредна состојба можат да бидат ограничени и слободата и правата на граѓаните.

Вонредна состојба беше прогласена оваа пролет поради пандемијата со коронавирусот со одлука на претседателот на државата, бидејќи Собранието беше распуштено и тогаш одлуките ги носеше Владата. Откако завршија парламентарните избори и се формираше нов состав на Собранието, одлуките за вонредната состојба претседателот Пендаровски ги достави на усвојување во парламентот.

Кризната состојба пак е наведена во Законот за управување со кризи каде се вели дека „Кризна состојба е состојба предизвикана од ризици и опасности кои можат да ги загрозат добрата, здравјето и животот на луѓето и животните и безбедноста на Републиката, за чија превенција и/или справување е потребна употреба на поголем обем на ресурси“.

Согласно Законот за управување со кризи, кризната состојба не може да трае подолго од 30 дена.

Процедурата за прогласување на кризна состојба оди преку Управувачкиот комитет како тело на Владата, кој го дава предлогот до Владата, а таа на седница носи одлука за прогласување на кризна состојба.

Предлог за учество на Армијата за време на кризна состојба до Владата дава Управувачкиот комитет, а одлука за активирање на војска носи претседателот на државата, како Врховен командант на вооружените сили.