Владимир Ристевски: За која генерација ни треба дигитална трансформација?

Иднината е дефинитивно да продолжиме да растеме и да се развиваме како што се развиваат глобалните и локалните трендови, но и како што еволуираат каналите на комуникација и оние на кои им се обраќаме. Сѐ додека следиме што се случува и ние како маркетинг специјалисти и компаниите преку нивните брендови нема да имаме проблем со нашите потрошувачи.

Дигитална трансформација. Тренди фраза последниве две години. Зошто? Затоа што од кризата причинета од пандемијата светот дозна дека начинот на работа на голем дел од бизнисите, ако не и на сите, едноставно мора да се дигитализира.

Но што значи дигитална трансформација и дали навистина успеавме целосно и ефективно да се дигитализираме? Една теорија е дека дигитална трансформација е усвојувањето на дигитални технологии од страна на една компанија при што целта е да се подобри ефикасноста, да се зголеми вредноста и да се иновира.

Други пак тврдат дека дигитална трансформација е процесот на користење на дигитални технологии за се создадат нови – или да се изменат постојните – бизнис процеси, култура и кориснички искуства со цел да се задоволат новите пазарни барања.

Каде сме ние локално во поглед на овие големи, глобални, тектонски поместувања? Лично, сметам дека доста бизниси релативно брзо ја увидоа можноста да се обидат барем дел од нивните бизниси да ги прилагодат за дигиталниот свет, дел успеаја да изградат целосно дигитално присуство и да експлодираат онлајн, додека други го пропуштија возот и останаа да работат традиционално, иако успеаја да исфрлат онлајн решенија доста брзо.

Кој се прилагоди најдобро?

Најуспешни дефинитивно беа сервисите за достава на храна – најголемите и најетаблираните продолжија да растат и да се развиваат, новите кои увидоа дупка во пазарот паметно одиграа и лансираа делови од нивните онлајн производи и услуги една по една, а дури и оние кои доцнеа беа доволно успешни да земат дел од колачот, бидејќи пазарот сѐ уште не е заситен. 

Тука секако мораме да ги споменеме и лабораториите кои брзо реагираа со успешни онлајн платформи интегрирани со нивни интерни софтвери каде што многу лесно можеа крајните корисници да закажат термин за тест и лесно и брзо да ги преземат резултатите електронски. Несомнено тука се и банките, телекомуникациските оператори и јавните снабдувачки претпријатија кои со своите електронски услуги успеаја да ги намалат редиците пред шалтерите и да си ги намалат трошоците.

Е-трговците успешно постоеја и претходно, но дефинитивно пандемијата успеа да им даде „нитро појачување“ во побарувачката, а истовремено и да ги принуди големите трговци кои имаа аверзија кон онлајн продажба да се прилагодат во краток временски период.

Супермаркетите делумно се прилагодија – некои решија да влезат во онлајн сегментот со голема инвестиција, некои доинвестираа, додека другите само немо гледаа и не беа нешто посебно загрижени.

Најголем предизвик имаа оние производители кои со години доминираа во ХОРЕКА сегментот бидејќи најголемиот дел од приходите им зависеа од угостителските објекти и високите маржи. Тука најагилни се покажаа производителите и дистрибутерите на кафе кои целосно ја искористија пандемијата за да ни ги сменат навиките за консумирање кафе, а низ најмачен процес поминаа пивската и винската индустрија кои најголемиот процент од вложувањата отсекогаш го имаа во сегментот на трејд маркетинг.

Имајќи ги сиве примери од домашната сцена се наметнува прашањето како да го измериме успехот на дигиталната трансформација? Што всушност го чини еден бренд успешен онлајн?Успехот реално е микс од неколку работи. 

Свеста за брендот е дефинитивно на прво место. Оние бизниси кои успеаја да изградат препознатливост на нивниот бренд каде што истиот се асоцира со конкретна дигитална услуга несомнено успеаја да постигнат големи успеси за кратко време. Сите бизниси се префрлија онлајн, но повеќето не ја сфатија големата слика. Едните удрија јако на таканаречен „перформанс маркетинг“ каде што акцентот е да се добие што е можно повеќе сообраќај на веб страниците кои нешто продаваат, а другите удрија агресивно да го рекламираат тоа што го нудат без да успеат да изградат свесност за нивниот бренд.

Што е еден дигитален бизнис (или бизнис сегмент) ако немате добро корисничко искуство? Дизајнот повеќе не е само поле каде што следиме трендови и правиме нешто да изгледа убаво за око. Корисничкото искуство (UX) веќе подолго време е една цела наука која пушта корења во бизнис анализа, психологија, а секако и маркетинг стратегија, а еден дел и во софтверска архитектура.

Интеграциите помеѓу дигиталните канали, веб страниците и софтверот за залихи/односи со потрошувачи се можеби најважните делови од целокупното корисничко искуство и даваат одлична можност бизнисите лесно, брзо и без простор за човечка грешка да го водат потрошувачот низ нивниот онлајн екосистем и успешно да го затвораат процесот.

Иднината на дигиталната трансформација

Но каде се тука потрошувачите и што е иднината на дигиталната трансформација? Дали може да има дигитална трансформација без точно да знаеме кои ни се идеални потрошувачи и без да знаеме како да им се обратиме? 
Генерацијата родена по Втората светска војна или таканаречените „бумери“ се снаоѓаат со дигиталните канали, ама немаат голема доверба во нив. Тие се оние кои сакаат физички да отидат во банка, во пошта, во продавница или каде било и да видат и допрат производ, да зачуваат испечатена сметка и да направат муабет пред да донесат одлука. Бизнисите знаат како да дојдат до нив на сите канали веќе одамна.

Генерацијата Икс се дигитално пописмени, сакаат и офлајн и онлајн комуникација, пазаруваат и во физички локации, но и онлајн, но не чувствуваат сигурност во иднината. Брендовите долго време работат на привлекување на нивното внимание и гледаат да ја прилагодат комуникацијата за нивните потреби.

Миленијалците се генерација за која многу се зборуваше со години како новите несфатени прогресивни млади, но додека зборувавме за нив сфативме дека веќе и тие не се деца (најмладите имаат 25 години, а најстарите 40) и дека тие се најактивни и најбројни на интернет и дека нивните очекувања од дигитални услуги се на највисоко ниво. Кај нив повеќе нема простор за импровизација и секој кикс на одреден бренд во екосистемот на дигиталното искуство е можност за жолт, ако не и за црвен картон од овие крајни корисници. Особено добро ги разбираат социјалните медиуми и ги казнуваат брендовите кои само прилагодуваат офлајн содржина за онлајн потреби.

А што всушност е дигитална трансформација ако не ги разбираме потребите на Генерацијата Зед? Дали локалните, регионалните и глобалните брендови кои дејствуваат кај нас знаат дека овие млади луѓе имаат сосема други интереси и потреби? Дека се раѓаат со технологија во раце и дека не се импресионирани од тоа што брендовите им сервираат ним, туку дека очекуваат брендовите да се прилагодат на нивните потреби. Најголемите светски гиганти во маркетингот го менуваат нивниот брендинг за да им се допаднат на новите девојки и момци на сцената бидејќи знаат дека лојалноста кон брендот чини многу повеќе денес отколку што тоа некогаш чинело.
Знаеме ли што ќе правиме кога дигиталните канали повеќе нема да „продаваат“ толку многу па ќе мораме да се потпреме на релевантни дигитални персони кои со тек на време нема да бидат толку „инфлуенсери“ (влијателни личности), колку што ќе бидат генијални создавачи на дигитална содржина?

Иднината е дефинитивно да продолжиме да растеме и да се развиваме како што се развиваат глобалните и локалните трендови, но и како што еволуираат каналите на комуникација и оние на кои им се обраќаме. Сѐ додека следиме што се случува и ние како маркетинг специјалисти и компаниите преку нивните брендови нема да имаме проблем со нашите потрошувачи. За сѐ друго постои __________ (внеси успешно бренд име тука и сѐ од горенаведеното треба да ти е јасно).