Ниту една третина од бизнисите не вршат процена на ризиците врзани со човековите права

Македонските фирми помеѓу декларативните заложби и праксата

Со намера да се зголеми свесноста за сообразување на политиките за човекови права со глобалните принципи на ОН, како и да им се оддаде признание на компаниите што веќе направиле значителни напори во тој поглед во Македонија, невладината организација „Конект“ во рамки на проектот „Поттикнување на принципите за бизнис и човекови права“ финансиран од ЕУ, награди неколку домашни компании.

Иако според Водечките принципи на Обединетите нации за почитување на човековите права во бизнисот (ВПОН), нивното почитување е обврска на сите сопственици на бизниси, менаџери и вработени, истражувањето што на оваа тема го спроведе здружението Конект, покажува дека речиси половина од компаниите опфатени во анализата не презентираат интерес за човековите права, освен декларативни заложби во поедини случаи. Повеќе од една третина од компаниите немаат објавено информации поврзани со почитувањето на човековите права, а само 29% од нив вршат процена на ризиците врзани за човековите права. Утврден пристап кон клучните ризици имаат само 13,6% од нив.
„Резултатите од мониторингот и анкетата го наметнуваат заклучокот дека постои релативно ниска свесност за и сообразување со ВПОН меѓу компаниите. Ова не имплицира дека отсуството на механизми за почитување на човековите права – повеќе законски акти и политики кои го регулираат работењето на компаниите, обезбедуваат широка рамка за почитување на човековите права. Сепак, бројните констатирани предизвици, врзани за имплементација на законите, како и обезбедувањето на ефективни судски вонсудски механизми за заштита и надоместување во случаи на кршење на човековите права, наметнуваат потреба од системски пристап за поттикнување на деловно работење кое го инкорпорира почитувањето на човековите права.“, вели директорката на Конект, Никица Кусиникова.
Токму со намера да се зголеми свесноста за сообразување на политиките за човекови права со глобалните принципи на ОН, како и да им се оддаде признание на компаниите што веќе направиле значителни напори во тој поглед во Македонија, Конект во рамки на проектот како дел од проектот „Поттикнување на принципите за бизнис и човекови права“ финансиран од ЕУ, награди неколку домашни компании.
На Денот на одговорни бизниси што пред неколку денови се одржа во Меморијалниот центар на холокаустот на Евреите ним им беше оддадено признание за посветеност на унапредувањето на човековите права во бизнисот на компаниите коишто применуваат добри практики и заштита на човековите права им е главна одредница во работењето. Им беше оддадено признание и на компаниите што го спроведуваат Mamforce стандардот како алатка за родова рамноправност.

Непочитувањето на човековите права носи ризик за губење на бизнисот
„Алкалоид“, „ЕВН“,„Интер Партес“, „Novomatic group of companies МК“ и „Прилепска Пиварница“ „Фармахем“, „Цементарница УСЈЕ“ добија признание за посветеност на унапредувањето на човековите права во бизнисот.
„Наградата ја воспоставивме за да укажеме на значењето на почитувањето на човековите права во бизнисот и да ја зајакнеме посветеноста на нашите компании во оваа насока. Очекуваме воспоставените критериуми да им укажат на компаниите како поефективно да ги насочат своите политики и практики за да се усогласат со Водечките принципи за бизнисот и човековите права на ОН и со Целите за одржлив развој. Денес речиси сите компании вработуваат работници, имаат добавувачи и деловни партнери од странство, вклучително и од земји по ниско почитување на човековите права. Тие нудат бројни производи и услуги и потребно е да знаат како да осигурат дека тие нема да бидат злоупотребени за нарушување на човековите права. Поради тоа креиравме пакет за поддршка на компаниите којшто ќе им помогне да ги идентификуваат клучните ризици во нивната компанија во однос на човековите права и да вградат политики и мерки што ќе осигурат дека ризиците нема да се реализираат“, рече Кусиникова при доделувањето на наградите.
На настанот се истакна дека бизнисите влијаат на човековите права без разлика каде се и какви се поединостите на нивното работење. Тие имаат одговорност да ги почитуваат човековите права во сите сегменти од своето работење од работните. Компаниите кои само декларативно се придржуваат кон овие обврски, ризикуваат да изгубат бизнис.
Mamforce, или зошто родовата рамноправност е важна за успешен бизнис
За спроведување на Mamforce стандардот признанија добија компаниите Коузон, Фармахем, Реплек, Овејшн и Лион од Свети Николе. Стандардот е алатка за родова еднаквост и на компаниите им овозможува да ги надградат практиките во доменот на семејната одговорност. На компаниите, признанијата им ги додели, иницијаторката на проектот Mamforce, Диjана Кобас – Дешковиќ од Хрватска и ги запозна присутните како родовата рамноправност е важна за успешен бизнис.
„Меѓународните истражувањата покажуваат дека жените се недоволно застапени на пазарниот труд, ги нема на менаџерските позиции и покрај тоа што се образовани, што значи дека како општества губиме неискористен потенцијал. Економските анализи покажуваат дека до 2050 година, доколку се имплементираат стратегии кои тргнуваат од родовиот елемент, БДП на ЕУ ќе се зголеми за 9,6%“, истакна Кобас – Дешковиќ.

MAMFORCE стандардот во државава го имплементира Конект. Процесот на имплементација се спроведува преку ревизија на компаниите во коишто се испитуваат работните услови на вработените со посебен акцент на прилагодувањето на работните услови на родителите со мали деца (работно место, работно време, дополнителни сервиси, поддршка од компанијата и колегите), можност од постепено враќање од породилното отсуство (скратено и флексибилно работно време, работа од дома, повремена работа од дома, можност за отсуство поради болест на дете), како и можност за понатамошно усовршување, напредување и родова еднаквост на највисоките управувачки позиции. Компаниите по спроведената ревизија изработуваат акциски план за воведување на дополнителни мерки со коишто се остварува право стандардот. По одреден период се прават проверки и компаниите имаат можност да се стекнат со повисок стандард.
Активностите на Ден на одговорни бизниси се дел од проектот „Поттикнување на принципите за бизнис и човекови права“ финансиран од Европската Унија, а спроведуван од Конект во партнерство со Бизнис Конфедерација и во соработка со „Мрежата на Глобалниот договор на ОН во Северна Македонија”.