Рано е за еуфорија, рецесијата сè уште виси над глава

Инфлаторните притисоци во САД постепено се намалуваат, но не доволно, па ФЕД би можел да продолжи да ја затегнува монетарната политика. Исто така, треба да се очекува дека на почетокот на мај ЕЦБ, најверојатно, дополнително ќе ги зголеми каматните стапки, само прашање е дали тоа ќе биде за 25 или 50 базични поени, што значи дека се очекува забавување на растот на економијата на еврозоната.

По пазарната корекција кон средината на месецот, пазарите го продолжија својот надолен тренд минатата недела како што се очекуваше. Така, цените на енергенсите, благородните и индустриските метали, како и на повеќето земјоделски производи, паднаа на неделно ниво. Сè уште се’ се врти околу инфлацијата, каматните стапки и затегнувањето на монетарната политика, рецесијата и наративот за неа, како и Кина и генерално очекуваната идна побарувачка. Со сето горенаведено, геополитиката стана постојан фактор во последните 18 месеци.

На валутните пазари вредноста на доларот во однос на кошничката на валути благо падна. На почетокот на новата недела, индексот на доларот (DXY), кој ја покажува вредноста на американскиот долар во однос на другите шест најважни светски валути, моментално е над 101 поен. Доларот благо ослаби во однос на еврото, а односот EUR/USD моментално се движи околу 1,10. Индексот S&P 500 е над нивото од 4.100 поени, а индексот на страв VIX е под 18. Индексот на стоки на Голдман Сакс (GSCI) неделата ја започнува во пад, малку над нивото од 570 поени, додека индексот на стоки на Блумберг (BCI ) исто така е во надолен тренд и неделата ја започнува на ниво нешто над 105 поени.

Се чини дека пазарот  згреши со еуфоријата и очекувањата за пресврт во монетарната политика. ФЕД продолжува да се држи до својата примарна цел (борбата против инфлацијата), што веројатно значи дека нема да има толку посакуваното намалување на каматните стапки од страна на пазарот оваа година. Разговорите за рецесија се чини дека стануваат се понормални, целта на ФЕД е дополнително да ја забави инфлацијата/инфлацијата на платите, додека економските показатели укажуваат на рецесија како резултат.

На другата страна на светот, БДП на Кина во првиот квартал беше зголемен за 2,2 отсто во однос на претходниот квартал и 4,5 отсто на годишно ниво, надминувајќи ги проценките за раст од четири отсто, што е „биков“ сигнал на пазарот за глобалната побарувачка. Кинескиот министер за одбрана се врати од Москва оваа недела со нов договор во рака, се чини дека се согласи да ја прошири воената соработка и взаемната поддршка за да се спротивстави на заканите, да ги подобри услугите, да споделува разузнавачки информации и да врши размена на персонал. Дали Кина гради сојузници ако/кога го нападнат Тајван?

Борбата против инфлацијата продолжува

Во моментов, 114 земји, што претставуваат повеќе од 95 отсто од светскиот БДП, истражуваат CBDC (дигитални валути на централните банки). Од нив, 11 земји веќе лансираа дигитална валута. Сите економии на Г7 се во фаза на развој на CBDC, а 18 земји од Г20 се во напредна фаза на развој на CBDC. Сè уште не е сигурно во која форма CBDC ќе се користи во иднина, бидејќи опциите се многубројни. Можно е да се закаже активирањето на CBDC на одреден датум, да се закаже да истече на одреден датум, да се воведе дека тие важат само за одредени набавки или дека се достапни само за граѓаните кои исполнуваат одредени предуслови.

Централните банки на тој начин можат да влијаат и да го контролираат однесувањето на примателите на оваа централизирана дигитална валута, како и да ги исклучат оние што сакаат да ги казнат од учество во финансискиот систем. Секоја посета на лекар, секој оброк, секое патување, секое купување и секое евро во сопственост ќе бидат следени, во реално време, доживотно. Станува збор за еволуција на модел кој веќе неколку години се применува во Кина.

Цените на нафтата, од друга страна, се уште се под притисок, откако минатата недела по четиринеделен раст паднаа за повеќе од пет отсто, бидејќи се очекува слабеење на побарувачката, имајќи предвид дека централните банки најверојатно ќе продолжат да ги зголемуваат каматните стапки поради високата инфлација. Инвеститорите се исто така претпазливи бидејќи се очекува американската централна банка дополнително да ги зголеми каматните стапки на седницата на почетокот на мај.

 Додуша, инфлаторните притисоци во САД постепено се намалуваат, но не доволно, па ФЕД би можел да продолжи да ја затегнува монетарната политика. Во моментов, проценките се дека има повеќе од 80 отсто шанси ФЕД да ги зголеми каматните стапки за дополнителни 25 базични поени, во опсег од 5 до 5,25 отсто. Исто така, треба да се очекува дека на почетокот на мај ЕЦБ, најверојатно, дополнително ќе ги зголеми каматните стапки, само прашање е дали тоа ќе биде за 25 или 50 базични поени, што значи дека се очекува забавување на растот на економијата на еврозоната,  а со тоа, меѓу другото, и побарувачката на нафта.

Цените беа под притисок минатата недела и од веста дека товарењето нафта во пристаништата во западна Русија во април најверојатно ќе го достигне највисокото ниво од 2019 година, што укажува на зголемена понуда. Од друга страна, цените се поткрепени со најавата на OPEC+ дека од мај до крајот на годината дополнително ќе ја намалат понудата за да се балансира пазарот, со оглед на можното слабеење на побарувачката летово, но во исто време и земјите како Обединетите Арапски Емирати, Саудиска Арабија, Индија и Кина купуваат руски нафтени производи со големи попусти.

Побарувачката за гас останува придушена

Пазарите се исто така под влијание и  од закрепнувањето на економијата и побарувачката во Кина, по укинувањето на строгите мерки за борба против ковид. Гледајќи на почетокот на оваа година, цените на нафтата се во минус. Во однос на почетокот на годината, цената на барелот на лондонскиот пазар падна за околу пет отсто, а на американскиот пазар околу три отсто.

 Фјучерсите за природен гас во Европа се одржуваа стабилно на околу 40 евра/MWh, задржувајќи се на најниските нивоа во јуни 2021 година и продолжувајќи го 16 отсто месечното намалување на намалената побарувачка и изобилната понуда. Складирањето продолжува да расте благодарение на рекордните испораки на ЛНГ од САД. Пополнетоста е 58 отсто во ЕУ, 65 отсто во Германија и 87 отсто во Шпанија, каде што се наоѓаат поголемиот дел од терминалите за ЛНГ во Европа. Еврокомесарот за енергетика Кадри Симсон неодамна изјави дека Европа и нејзината енергетска инфраструктура се „добро поставени да влезат со доверба во оваа зима“.

 Во исто време, побарувачката за гас остана придушена поради напорите на индустријата и домаќинствата да ја намалат. Во март, побарувачката за природен гас во Германија падна за 15 отсто во споредба со просекот помеѓу 2019 и 2021 година, а индустриската побарувачка опадна за 21 отсто. Иако најлошото од енергетската криза засега е завршено, постојат ризици за следната зима, односно топло лето кое би можело да го намали производството на електрична енергија во хидроцентралите, студена зима и закрепнување на азиската побарувачка за ЛНГ.

 Пазарот  во последните три години беше придвижуван од геополитиката и финансиската/должничка криза на системот. Локдауните, војните и пропаѓањата на банките немаат многу врска со фундаментите.

Сепак, фундаментите  ќе бидат многу важни од јуни, бидејќи ќе се работи за жетвата на северната хемисфера, која е најголемиот дел од вкупното земјоделско производство. Под услов да не се појави некаков нов шок.

ЕУ членки го штитат своето земјоделство стопирајќи увоз од Украина

Полска, Унгарија и Словачка го забранија увозот на жито и маслодајни семиња од Украина за да ги заштитат домашните производители. Навистина, масовниот прилив на стоки од Украина по цени пониски од локалните, можеби дури и по цени пониски од трошоците за производство, остава свој белег на земјоделскиот сектор. Увозот на стоки од Украина во трите споменати земји во моментов изнесува 7,8 милиони тони (наспроти 1,2 милиони тони минатата година).

Секако, Брисел не се согласува со ваквите еднострани потези на членките и нуди дополнителни стотина милиони евра помош за земјите од соседството на Украина за да се намали нивниот притисок. Сè на сè, останува да се види како ќе се реши оваа ситуација и какво дополнително влијание ќе има увозната стока од Украина на пазарот на ЕУ. Но, во исто време, мора да разбереме дека во ЕУ, како и во САД, главниот фокус на политиката е на намалување на инфлацијата, која е поставена како примарна цел. Увозот на евтина стока од Украина само го забрзува постигнувањето на оваа цел, па тешко е да се очекува некаква промена во однос на увозот на украинска стока во следните недели.

Општо земено, времето во Европа е поволно. USDA ја проценува жетвата на житни култури во ЕУ во 2023 година на 285 милиони тони, што претставува зголемување од 6,7 отсто во однос на минатата жетва. Во САД ситуацијата не е толку добра. Условите за зимската пченица се многу лоши, при што индексот на состојбата на културите е на најниско ниво од 1996 година, со само 27 проценти од родот оценет како добар/одличен, што би требало да биде добар сигнал за цените на CBOT. Очекуваните врнежи од дожд за оваа недела секако ќе бидат корисни за житните култури. Сеидбата на пченка и соја започна во САД, досега со темпо посилно од петгодишниот просек, но под очекувањата на пазарот. Дополнително, сè уште силната преработка на сојата, која е највисока во последните 15 месеци, како и лошата состојба на родот во Аргентина, заедно со веќе традиционалните штрајкови на пристанишните работници во овој момент, извршија дополнителен притисок врз цената на сојата.

Допрва се очекува зголемена побарувачка од Кина за метали

Фјучерсите на бакар паднаа под границата 4$/lbs, бидејќи инвеститорите ја одмеруваа загриженоста за краткорочната побарувачка наспроти доказите за намалена понуда. Стабилноста на американските банки додаде простор за ФЕД дополнително да ги зголеми стапките и да ја намали побарувачката, додека помалото од очекуваното индустриско производство во Кина ги зголеми сомнежите за економското закрепнување на најголемиот светски потрошувач на бакар.

Сепак, податоците од Лондонската берза за метали покажаа дека залихите паднале на 56.000 тони, што е најниско количество од 2005 година. Дополнително, чилеанскиот државен рудник Коделко рече дека проценува дека производството во 2023 година ќе потоне за дури седум отсто по падот на 10, 6 отсто во 2022 година.

Закрепнувањето во градежништвото и инфраструктурата во Кина допрва треба да се материјализира бидејќи владата се обидува да ја оддалечи економијата од тешката индустрија и долгот го погодува секторот на недвижности. Овие движења беа нагласени со годишниот пад на започнатите  градежни работи во земјата од 19,2% за време од првиот квартал.

 Во меѓувреме, новото истражување покажа дека залихите на железна руда на кинеските пристаништа се зголемиле за 1 отсто во неделата што заврши на 21 април, што укажува на ограничената побарувачка од производителите на челик. Покрај тоа, државниот планер на земјата вети дека ќе ја зголеми побарувачката за железна руда и ќе ги ограничи шпекулативните цени, ублажувајќи  ја влезната инфлација. Терминските  договори за алуминиум се тргуваа на ниво од околу 2.400 $/t.