свет
Се очекува пораст на спојувањата и преземањата во втората половина од 2023

Околу 60 отсто од извршните директори ширум светот велат дека и покрај сите предизвици, не планираат да ги одложат трансакциите во 2023 година, се вели во 26-тото годишно глобално истражување, односно анкета на топ менаџерите што го направи ревизорско – консултантската куќа PwC.
Глобалната активност на спојувањата и преземањата веројатно ќе се зголеми во втората половина на 2023 година, бидејќи инвеститорите и топ менаџерите се обидуваат да ги урамнотежат краткорочните ризици со своите долгорочни стратегии за трансформација на работењето, е заклучокот на анализата на PwC за глобалните трендови на спојувања и преземања (mergers and acquisitions -М&А) за 2023 година.
Додека макроекономските турбуленции продолжуваат да влијаат на глобалната активност во делот на трансакциите, вклучително и стравот од рецесија, зголемувањето на каматните стапки, опаѓањето на вредноста на капиталот, геополитичките тензии како што е војната во Украина и прекините во синџирот на снабдување, три петтини или 60 отсто од извршните директори ширум светот велат дека и покрај ова, не планираат да ги одложат трансакциите во 2023 година, се вели во 26-тото годишно глобално истражување, односно анкета на извршните директори што го направи ревизорско – консултантската куќа PwC.
Глобалниот пазар на М&А се соочи со предизвици во 2022 година, кога бројот и вредноста на М&А се намалија од рекордно високото ниво од 65.000 трансакции во 2021 година за 17 отсто, односно 37 отсто респективно, се вели во анализата.
Сепак, овие бројки сè уште се над нивоата од 2020 година и оние од пред пандемијата. Во однос на претходната година, во втората половина на 2022 година обемот и вредноста на трансакциите се значително намалени и тоа за 25 отсто, односно 51 отсто. Меѓутоа, различните макроекономски и геополитички фактори не влијаеле подеднакво на пазарите за М&A. Индија, на пример, била исклучок во 2022 година, забележувајќи раст на активноста од 16 проценти и раст на обемот од 35 проценти. Така, во споредба со двоцифрениот пад во САД, Кина и многу други региони, Индија достигнала највисоко ниво досега.
Анализата покажува дека спојувањата и преземањата, а особено оптимизацијата на портфолиото, продолжуваат да претставуваат стратешка можност за играчите на пазарот, без оглед на предизвикувачките макроекономски и геополитички фактори, и сè уште се алатка која им помага на претседателите на управите во репозиционирање на операциите, зајакнување на растот и постигнување на долгорочни одржливи резултати.
„Активноста на М&А има тенденција да се забавува за време на периоди на несигурност или нестабилност на пазарот, но токму ова може да биде време кога процените на вредноста стануваат поатрактивни и се отвораат можности. Исправките на вредноста, намалената конкуренција во трансакциите и новите средства што се појавуваат на пазарот, вклучително и оние со пониски вредности од пазарните, претставуваат реални можности за купувачите да постигнат подобри приноси, па дури и непланиран голем раст“, вели Брајан Леви, глобален раководител на трансакциски услуги во индустриите во PwC.
Најголем пад во Кина
Глобалната активност на М&А во 2022 година варираше во зависност од регионот, со повеќе трансакции забележани во регионот Европа, Блиски Исток, Африка – ЕМЕА во 2022 година отколку во регионите на Северна и Јужна Америка, како и регионот Азија, Пацифик – APAC, и покрај повисоките трошоци за енергија и регионалната нестабилност што ги истакнува промените кај инвеститорите кои сакаат да најдат можности и раст на други пазари.
Во регионот ЕМЕА, обемот и вредноста на трансакциите во периодот од 2021 до 2022 година се намалени за 12 отсто, односно 37 отсто, се вели во соопштението на PwC. Со приближно 20.000 трансакции во 2022 година, активноста во регионот останува за 17 проценти повисока од нивото пред пандемијата во 2019 година.
Во периодот од 2021 до 2022 година, во Северна и Јужна Америка обемот и вредноста на трансакциите се намалени за 17, односно 40 отсто. Вредноста на трансакциите забележала особено голем пад, а бројот на мегатрансакции (трансакции вредни повеќе од 5 милијарди долари) во Северна Америка речиси се преполовил од 81 на 42 во истиот период. Падот во втората половина од годината бил поостар, со само 16 завршени мегатрансакции, наспроти 26 во првата половина на 2022 година.
Во периодот од 2021 до 2022 година, во азиско-пацифичкиот регион обемот и вредностите паднаа за 23, односно 33 проценти. Најголем пад е забележан во Кина, под влијание на проблемите предизвикани од пандемијата на грипот COVID-19 и послабата побарувачка за кинескиот извоз.
Компаниите кои сакаат да пристапат до азиските пазари се’ повеќе бараат можности за инвестирање надвор од Кина, особено во Индија, Јапонија и други земји во Југоисточна Азија. Индија станува се’ поатрактивна инвестициска дестинација, надминувајќи ги Јапонија и Јужна Кореја во однос на вредноста на трансакциите и заземајќи го второто место во регионот зад Кина.
Можности во различни сектори
Макроекономската нестабилност и геополитичките конфликти не ги засегаат сите сектори подеднакво. Можностите за M&A во 2023 година ќе се засноваат на следната динамика по сектори:
Во технологијата, медиумите и телекомуникациите, дигитализацијата останува клучна област на интерес за многу компании. Трансакциите поврзани со софтвер ќе продолжат да доминираат во секторот, како и во 2022 година, кога сочинуваа две третини од трансакциската активност поврзана со технологија и три четвртини од вредноста на трансакциите. Други области кои најверојатно ќе имаат најмногу активности за преземање и спојување во текот на 2023 година се телекомуникациите, метаверсот и видео игрите.
Во однос на индустриското производство и автомобилската индустрија, оптимизацијата на портфолиото ќе ги поттикне продажбите и преземањата, особено оние насочени кон одржливост и забрзување на дигиталната трансформација, а како што е наведено во анализата, нарушувањата на платформите и оние предизвикани од финансиската технологија покренуваат брзи технолошки промени во секторот за финансиски услуги и ќе поттикнат спојувања и преземања во напорите на играчите на пазарот да стекнат дигитални капацитети.
Енергетската транзиција ќе остане приоритет за инвеститорите и менаџерските тимови, насочувајќи големи количества капитал кон активности за М&А и развој на други капитални проекти.
Потребата од иновации и трансформација на компаниите со цел да се постигне раст ќе ги поттикне активностите за М&А во текот на 2023 година и во здравството. Биотехнологијата, медицинската технологија (MedTech), здравствената заштита фокусирана на потрошувачите и дигиталните здравствени решенија се очекува да привлечат силен интерес на инвеститорите.
Кредитните фондови и приватните пазари на капитал се клучни
Макроекономската и геополитичката нестабилност, исто така, различно ќе влијаат на играчите на пазарот, создавајќи предности за некои и предизвици за други:
Така, ќе им се даде можност на корпоративните играчи со силни биланси, а приватниот капитал, исто така, ќе разгледа нови трансакции и ќе се фокусира на создавање вредност во компаниите од своето портфолио, што пак ќе вклучува оптимизација, инвестиции во развој на компанијата и продажба.
Додека т.н. SPAC компании (Special Purpose Acquisition Company – фирми создадени специјално со цел за преземање или спојување со постоечка компанија, н.з.) собраа околу 230 милијарди американски долари капитал преку првичните јавни понуди од 2020 година наваму, се’ повеќе од нив имаат проблеми со затворањето на зделките, а на многумина веројатно ќе им истече времето. Кредитните фондови и приватните пазари на капитал ќе добијат дел од колачот на банките во спојувањата и превземањата преку нивното кредитирање и ќе станат клучни за обезбедување на многу потребната ликвидност, особено во трансакциите од средна вредност. Исто така, велат во PwC, ризичниот капитал може да се повлече од некои поризични инвестиции, но инвестициите во климатската технологија остануваат потенцијална светла точка со повеќе од една четвртина од вкупниот ризичен капитал што сега ги финансира климатските технологии, особено оние насочени кон намалување на штетните емисии.